تابلو برق و متعلقات

راهنمای جامع خرید تابلو برق صنعتی و متعلقات

انتخاب صحیح تابلو برق و متعلقات آن، یک تصمیم مهندسی است که مستقیماً بر ایمنی، پایداری و طول عمر کل سیستم الکتریکی شما تأثیر می‌گذارد. یک تابلو برق استاندارد، محفظه‌ای است که ضمن سازماندهی تجهیزات، حفاظت کاملی را در برابر شرایط محیطی و خطرات الکتریکی فراهم می‌آورد. در این راهنمای جامع، به بررسی نکات کلیدی برای انتخاب هر یک از این اجزا می‌پردازیم.

۱. انتخاب تابلو برق مناسب: اولین گام در ایمنی

اولین قدم، انتخاب بدنه یا محفظه اصلی است. جنس و نوع تابلو باید متناسب با محیط نصب و کاربرد آن انتخاب شود.

• انواع تابلو برق بر اساس جنس:

  • تابلو برق فلزی: این تابلوها به دلیل استحکام مکانیکی بسیار بالا، مقاومت عالی در برابر ضربه و قابلیت زمین شدن (Earthing) آسان، محبوب‌ترین گزینه برای اکثر کاربردهای صنعتی و کارگاهی هستند. ورقه‌های فولادی با پوشش رنگ الکترواستاتیک، مقاومت خوبی در برابر زنگ‌زدگی دارند و برای محیط‌های داخلی و سرپوشیده ایده‌آل هستند.

  • تابلو برق کامپوزیت (باکالیت): این تابلوها از مواد پلیمری یا فایبرگلاس ساخته شده و ویژگی برجسته آن‌ها، عایق بودن کامل جریان الکتریکی و مقاومت فوق‌العاده در برابر خوردگی، رطوبت و مواد شیمیایی است. وزن سبک‌تر و عدم نیاز به رنگ‌آمیزی مجدد از دیگر مزایای آن‌هاست. این تابلوها بهترین انتخاب برای محیط‌های باز، فضاهای با رطوبت بالا (مانند تصفیه‌خانه‌ها) و صنایع شیمیایی هستند.

• انواع تابلو برق بر اساس نصب:

  • تابلو برق روکار (Wall-mounted): به سادگی روی دیوار یا سطح سازه نصب می‌شود و دسترسی به آن آسان است.

  • تابلو برق توکار (Flush-mounted): داخل دیوار قرار می‌گیرد و ظاهری زیباتر و منظم‌تر دارد. این نوع بیشتر برای مصارف ساختمانی و اداری به کار می‌رود.

۲. درجه حفاظت (IP Rating): فاکتوری که نباید نادیده گرفت

درجه حفاظت یا IP Rating، استانداردی است که میزان مقاومت تابلو در برابر نفوذ اجسام خارجی (مانند گرد و غبار) و مایعات (مانند آب) را مشخص می‌کند. این کد دو رقمی، اطلاعات حیاتی در مورد محل مناسب نصب تابلو به ما می‌دهد.

• رقم اول (حفاظت در برابر جامدات): از ۰ (بدون حفاظت) تا ۶ (حفاظت کامل در برابر نفوذ گرد و غبار).

• رقم دوم (حفاظت در برابر مایعات): از ۰ (بدون حفاظت) تا ۸ (حفاظت در برابر غوطه‌وری دائم در آب). برای مثال، IP65 به معنای حفاظت کامل در برابر گرد و غبار و مقاومت در برابر پاشش آب از تمام جهات است که آن را برای بسیاری از محیط‌های صنعتی مناسب می‌سازد.

۳. تهویه تابلو برق: تضمین عملکرد و طول عمر قطعات

حرارت، دشمن شماره یک تجهیزات الکترونیکی است. قطعاتی مانند درایوها، اینورترها، منابع تغذیه و حتی کنتاکتورها در حین کار گرما تولید می‌کنند. تجمع این گرما در یک محفظه بسته، باعث کاهش شدید طول عمر قطعات، بروز خطاهای ناخواسته و توقف تولید می‌شود.

• فن تابلویی: قلب سیستم خنک‌کننده: فن تابلویی با ایجاد یک جریان هوای اجباری، هوای گرم داخل را با هوای خنک بیرون جابجا می‌کند. ظرفیت فن‌ها با واحد CFM یا متر مکعب بر ساعت مشخص می‌شود و انتخاب سایز صحیح آن به میزان حرارت تولیدی داخل تابلو و اختلاف دمای مجاز بستگی دارد.

• نقش فیلتر فن: تنفس پاک برای تابلو: نصب یک فن به تنهایی کافی نیست، زیرا می‌تواند گرد و غبار و آلاینده‌های محیط را به داخل تابلو بکشد. فیلتر فن در ورودی یا خروجی هوا نصب شده و ضمن عبور دادن هوا، از ورود ذرات معلق جلوگیری می‌کند. تمیز کردن یا تعویض پد فیلتر به صورت دوره‌ای برای حفظ کارایی سیستم تهویه ضروری است.

• سایر راهکارهای خنک کننده تابلو برق: برای تابلوهایی با حرارت بسیار بالا یا نصب شده در محیط‌های بسیار گرم، از راهکارهای پیشرفته‌تری مانند کولر گازی تابلویی (Panel Air Conditioner) یا مبدل‌های حرارتی (Heat Exchangers) استفاده می‌شود.

۴. سایر متعلقات کلیدی برای مونتاژ تابلو برق

علاوه بر بدنه و سیستم تهویه، اجزای دیگری نیز برای مونتاژ یک تابلو برق استاندارد مورد نیاز است:

• قفل و لولا: برای تضمین امنیت و دسترسی آسان.

• مقره‌ها: برای ایزوله کردن شینه‌ها از بدنه تابلو.

• شینه (باسبار): برای توزیع جریان برق به صورت منظم و ایمن.

• داکت و کانال سیم‌کشی: برای آرایش منظم و استاندارد سیم‌ها.

• ریل ترمینال: برای نصب استاندارد تجهیزاتی مانند فیوز مینیاتوری.

با انتخاب هوشمندانه هر یک از این اجزا، می‌توانید یک تابلو برق ایمن، قابل اعتماد و با طول عمر بالا بسازید که سال‌ها بدون مشکل از تجهیزات ارزشمند شما محافظت کند.