تجهیزات اندازه‌گیری تابلویی

راهنمای جامع انتخاب تجهیزات اندازه‌گیری تابلویی

انتخاب ابزار اندازه‌گیری مناسب برای تابلو برق، به شما دیدی روشن از وضعیت لحظه‌ای شبکه می‌دهد و به پیشگیری از بسیاری از مشکلات کمک می‌کند. این راهنما به شما در انتخاب بهترین گزینه برای نیازهایتان کمک خواهد کرد.

۱. آنالوگ یا دیجیتال؟ انتخاب نمایشگر مناسب

اولین تصمیم، انتخاب بین نمایشگرهای آنالوگ (عقربه‌ای) و دیجیتال است.

• نمایشگر آنالوگ (عقربه‌ای): این نمایشگرها برای درک سریع و دیداری تغییرات بسیار مناسب هستند. حرکت عقربه به راحتی یک روند افزایشی یا کاهشی را نشان می‌دهد. این تجهیزات معمولاً ارزان‌تر بوده و برخی از انواع آن‌ها برای کار کردن نیازی به منبع تغذیه جداگانه ندارند. با این حال، دقت آن‌ها پایین‌تر است و خطای دید (Parallax) در قرائت آن‌ها محتمل است.

• نمایشگر دیجیتال (سون سگمنت/LCD): این نمایشگرها مقادیر را با دقت بسیار بالا و به صورت عددی نمایش می‌دهند و هیچ خطای دیدی ندارند. مدل‌های پیشرفته‌تر مانند پاورمترهای تابلویی، قادر به نمایش همزمان چندین پارامتر، ثبت مقادیر ماکزیمم و مینیمم و حتی اتصال به شبکه‌های مانیتورینگ صنعتی هستند. این تجهیزات برای کار کردن به یک منبع تغذیه کمکی (معمولاً AC یا DC) نیاز دارند.

۲. آشنایی با ابزارهای اصلی اندازه‌گیری

• ولت متر تابلویی: برای اندازه‌گیری ولتاژ شبکه استفاده می‌شود. در سیستم‌های سه فاز، برای اندازه‌گیری ولتاژهای خطی (بین دو فاز) و فازی (بین فاز و نول)، از یک کلید سلکتوری ولت در کنار ولت‌متر استفاده می‌شود.

• آمپرمتر تابلویی: برای اندازه‌گیری جریان مصرفی مدار به کار می‌رود. یک نکته بسیار مهم در استفاده از آمپرمترها، لزوم استفاده از ترانس جریان (CT) برای جریان‌های بالا است. CT جریان اصلی و سنگین مدار را به یک جریان استاندارد و ضعیف (معمولاً ۵ آمپر) تبدیل کرده و آن را به ورودی آمپرمتر ارسال می‌کند. بنابراین، آمپرمتر باید متناسب با نسبت تبدیل CT انتخاب شود (مثلاً برای CT با نسبت 100/5A، یک آمپرمتر 100/5A انتخاب می‌شود).

• فرکانس متر تابلویی: این ابزار فرکانس شبکه برق (که در ایران باید ۵۰ هرتز باشد) را نمایش می‌دهد. هرگونه انحراف از این مقدار نشان‌دهنده وجود مشکل در کیفیت برق شبکه یا ژنراتور است و می‌تواند به موتورها و تجهیزات حساس آسیب بزند.

۳. پاورمتر تابلویی: راهکار مدرن و یکپارچه

پاورمترهای تابلویی نسل جدید تجهیزات اندازه‌گیری هستند که به تنهایی کار چندین دستگاه را انجام می‌دهند. یک پاورمتر دیجیتال می‌تواند ده‌ها پارامتر مختلف را اندازه‌گیری، نمایش و ثبت کند، از جمله:

• ولتاژ و جریان هر سه فاز

• فرکانس

• توان اکتیو (kW)، راکتیو (kVAr) و ظاهری (kVA)

• ضریب توان یا کسینوس فی

• میزان مصرف انرژی (kWh)

• و پارامترهای کیفی توان مانند هارمونیک‌ها استفاده از یک پاورمتر به جای چندین دستگاه آنالوگ، علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه و فضای تابلو، اطلاعات بسیار کامل‌تر و دقیق‌تری را برای مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در اختیار شما قرار می‌دهد.

۴. نکات کلیدی در نصب

• ابعاد برش تابلو: این تجهیزات در سایزهای استاندارد (مانند 96x96، 72x72 و 48x48 میلی‌متر) تولید می‌شوند. قبل از خرید، ابعاد برش روی درب تابلو خود را بررسی کنید.

• سیم‌کشی صحیح: در هنگام نصب، به سیم‌کشی صحیح ورودی‌ها (به ویژه در پاورمترها و آمپرمترهای متصل به CT) و همچنین اتصال منبع تغذیه کمکی برای مدل‌های دیجیتال دقت کنید.

با انتخاب صحیح این تجهیزات، تابلو برق شما از یک جعبه تقسیم ساده، به یک مرکز کنترل و نظارت هوشمند تبدیل خواهد شد.